Primaire Doelstellingen.
Als je besluit om lid te worden bij een sportschool, of een personal trainer in de hand te nemen, is dat doorgaans omdat je een doel voor ogen hebt. Je wilt afvallen, je wilt iets gespierder worden, misschien wil je sterker worden om te gaan skiën of moet je van je huisarts sporten om je hart- en vaatsysteem te verbeteren. Welk doel je ook hebt, het begint met iets wat je wilt bereiken. Dit noemen we voor nu even je primaire doelstelling.
Eén van de redenen dat er weinig van deze doelen worden gehaald is omdat de doelen niet genoeg uitgedacht zijn. Ze zijn niet SMART geformuleerd.
Fysieke doelstellingen moeten ook specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgeboden zijn. Als jouw doelstellingen één of meer van die vijf kenmerken mist, is je kans van slagen aanzienlijk minder of zelfs nihil.
Hoe ziet zo’n doelstelling er dan uit als het SMART is? Laten we de punten doorlopen en waar je tegenaan kan lopen.
Specifiek
Als je bent gaat sporten om af te vallen (lees vet verliezen), wil je een concrete gewicht en vetpercentage kiezen om uiteindelijk op te eindigen. Client 1 is 47 en weegt nu 95kg met een vetpercentage van 31%. Hij wilt graag zoals 20 jaar geleden weer naar 80kg en een vetpercentage van 15%.
Primaire doelstelling = 80kg met 15% vet.
Meetbaar
Meetbaar is voor sommige doelstellingen wat lastiger. Voor gewicht en vetpercentage kun je makkelijk op een InBody weegschaal staan of een huidplooi meting laten doen. Maar als je voor lenigheid of rugpijn sport, is het lastiger te meten. Maar er zijn altijd tools om geboekte vooruitgang te meten. Gebruik een pijnscore op vaste momenten in de week of meet op een vaste plek elke week de lenigheid van het gewricht in kwestie en zet een lijntje of schrijf het op. Het moet te meten zijn.
Acceptabel
Een doelstelling acceptabel formuleren moet zowel acceptabel zijn voor jou, als voor andere die erdoor beïnvloedt worden. Als client 1 uit het eerste voorbeeld 15kg wilt afvallen, zal hij waarschijnlijk grote veranderingen moeten doorvoeren in zijn dagelijkse leven. Gaat zijn partner daarmee akkoord en wordt hij gesteund? Heeft hij het er zelf allemaal voor over? Hier moet ook over nagedacht worden, want als veranderingen niet acceptabel zijn, zullen ze ook nooit duurzaam zijn.
Realistisch
Maak je doelen altijd realistisch. Houdt jezelf niet voor de gek door verhalen die je hebt gelezen of gehoord. Denk goed na over welke hordes je tegen kunt komen en waar je eigen (nu nog) zwakke plekken zitten. Als client 1 zich voorneemt 5 dagen in de week te sporten, nadat hij afgelopen 20 jaar niet meer heeft gesport, is de kans klein dat hij het lang volhoudt. Niet onmogelijk, maar wel onrealistisch.
Tijdgebonden
Kies een datum aan de hand van de bovenstaande punten waar jij je primaire doel wilt hebben bereikt. Dit kan afhankelijk van de doel binnen een paar maanden zijn of heel ver in de toekomst liggen. Als je maar zicht hebt op wanneer je het bereikt wit hebben. Voor Client 1 zou het realistisch zijn om zo’n 8 maanden uit te trekken voor zijn doel als het op een realistische en acceptabele manier kan.
Wanneer je met een Personal Trainer aan het werk bent, kan hij of zij jou natuurlijk begeleiden in het formuleren van jouw doelstelling(en).
Uitzondering
Lichaam en geest werken altijd nauw samen. Wanneer er ernstige stress- of burn-out klachten zijn, moet het managen en verhelpen hiervan altijd de primaire doelstelling overrulen. Voordat je jouw lichaam gaat blootstellen aan nieuwe trainingen, minder suikers of drastisch snijden in je calorie inname, wil je dat je geestelijke basis stabiel is. Als je regelmatig slapeloze nachten hebt door stress of geen energie en motivatie door een burn-out, gaan jouw lichaam en brein niet altijd reageren zoals gepland. Je kan zelfs meer kwaad doen dan goed.
Secundaire Doelstelling(en)
Bijna iedereen heeft naast zijn primaire doelstelling nog wel het één en anders wat zij graag zouden zien veranderen. Wie met chronische rugklachten rondloopt wilt natuurlijk pijnvrij kunnen bewegen en pijnvrij blijven, maar als je daardoor ook gelijk een paar kilo afvalt is dat natuurlijk mooi meegenomen!
Ook daar kunnen training- en voedingsschema’s op worden gebouwd. Door een klein deel van de training hiervoor te gebruiken of een aantal specifieke supplementen toe te voegen aan het dieetplan kunnen wat extra “accenten” worden gezet op je plan.
Wanneer de primaire doelstellingen steeds dichterbij komen kunnen de trainingen steeds iets verder worden aangepast om de focus te verleggen naar het volgend doel.
Plan van aanpak.
Nadat jouw doelstellingen opgeschreven zijn, is het tijd om na te denken over je plan van aanpak. Hoe vaak in de week ga je krachttraining of cardio doen? En hoe gaat je voedingsplan eruit zien?
Dit is meestal waar de hulp van trainers erbij wordt gehaald. Wij maken aan de hand van de (samen) opgestelde doelen een plan van aanpak om er op een snelle, efficiënte en vooral duurzame manier te landen. Als je plan van aanpak niet duurzaam is, is het geen plan. Je wilt dat je bereikte resultaten makkelijk behouden kunnen worden. Dit geldt voor alle goed te formuleren doelstellingen. Afvallen, pijnklachten, lenigheid, wanneer het binnen een paar weken na het behalen weer weg is, is het zonde van je tijd en energie geweest. Dat moet voorkomen worden en een goede trainer neemt dit mee in de planning.